Gdzieś na krańcach państwa Bolesława Chrobrego powstał ok. 1001 r. najstarszy polski klasztor. Do jego powołania przyczynił się św. Romuald, opat klasztoru benedyktynów w Pereum we Włoszech, który na prośbę cesarza Ottona III wysłał do Polski dwóch zakonników - Benedykta z Benewentu i Jana z Wenecji. Po przybyciu na miejsce założyli oni bardziej pustelnię (erem) czy placówkę misyjną niż klasztor.

Wiedzę o dalszym rozwoju wypadków zawdzięczamy opisowi pióra innego znanego benedyktyna - św. Brunona z Kwerfurtu. Późnym wieczorem 10 listopada 1003 r. na klasztor napadli rabusie. Zabili obu Włochów, towarzyszących im polskich nowicjuszy - Mateusza i Izaaka oraz sługę klasztornego Krystyna. Łupem napastników padła znaczna ilość srebra, którą benedyktyni otrzymali prawdopodobnie od Bolesława Chrobrego z przeznaczeniem na utrzymanie klasztoru. Ofiary zostały szybko kanonizowane - są to pierwsi polscy święci. Chociaż znamy bardzo dokładną datę tych wydarzeń, to jednak nie wiemy, gdzie dokładnie się ta historia wydarzyła.

Skąpe wiadomości źródłowe lokalizują wspomniane wyżej wydarzenie na zachodnich krańcach ówczesnej Polski; przyjmuje się, że było to w okolicach Międzyrzecza - w osadzie Święty Wojciech lub w odległym o ponad 200 km Kazimierzu Biskupim, w którym już od początku XV w. rozwijał się kult Pięciu Braci. Obchody milenium opisanych wydarzeń zorganizowano więc zarówno w Międzyrzeczu, jak i w Kazimierzu Biskupim. Dzieje kultu Pięciu Braci Męczenników są doprawdy niezwykłe, a ich relikwie wędrowały z miejsca na miejsce. Dziś m.in. znajdują się w kościele św. Jana Chrzciciela w Międzyrzeczu.

Historycy ciągle jeszcze dociekają prawdy o wydarzeniach sprzed ponad 1000 lat. Warto wybrać się do wsi Święty Wojciech, by obejrzeć kościół św. Wojciecha - zgrabną szachulcową budowlę z 1790 r. z gontowymi dachami oraz wieżą zwieńczoną hełmem - i zadumać się nad pamięcią czy też niepamięcią historyczną.