Zwyczaj wystawiania w Wielki Piątek Grobów Pańskich w kościołach i ich adoracji zawdzięczamy prawdopodobnie zakonowi bożogrobców, założonemu w 1099 r. w Jerozolimie, a sprowadzonemu do Polski w 1162. Honorowa warta przy grobie to nawiązanie do żołnierzy rzymskich, którzy z rozkazu Piłata strzegli ciała Chrystusa.
Dziś wartę przy grobie zaciągają uzbrojeni w toporki strażacy, ale można spotkać również mężczyzn przebranych za legionistów rzymskich. W Pruchniku koło Przemyśla Grobu Pańskiego strzegą tzw. Kilińszczacy - ubrani w kontusze, w Bieździedzy - Kosynierzy ubrani w strój krakowski i trzymający osadzone na sztorc kosy, zaś w Raniżowie koło Rzeszowa oddział straży ubrany w niebieskie sukmany - ubiór tzw. piechoty wybranieckiej, a w Zaleszanach - gwardia narodowa w wojskowych mundurach z rogatywkami i pawimi piórami.
Najbardziej zdumiewające są paramilitarne formacje strzegące Grobu Chrystusa, określane przez miejscowych mianem "turków". W Radomyślu nad Sanem oraz w sąsiedniej Woli Rzeczyckiej straże ubrane są w uniformy przypominające mundury armii tureckiej z połowy ubiegłego wieku. Przypuszcza się, że zwyczaj ten został przyniesiony przez Polaków pielgrzymujących w XIX w. do Grobu Pańskiego w Ziemi Świętej. Strzegły go wtedy tureckie służby porządkowe, Palestyna bowiem była od początku XVI w. do I wojny światowej w rękach tureckich.
Według innych źródeł obyczaj "turków" zapoczątkowali żołnierze Jana III Sobieskiego pochodzący z okolic Radomyśla, którzy po wiktorii wiedeńskiej z 12 września 1683 r. wrócili do swych domów dopiero na Wielkanoc następnego roku. Pojawili się w Radomyślu w Wielki Piątek i, jeszcze obwieszeni zdobyczną bronią i odziani w tureckie szaty, objęli wartę przy Grobie Pańskim. Odtąd co roku stawiali się w kościele w podobnym rynsztunku.
Z czasem tureckie ubiory i militaria zużyły się i zastąpiły je kopie. Chociaż dzisiaj "turki" już w znikomym stopniu przypominają ubiorem Turków (w ich uniformach dominują elementy polskiego umundurowania), zwyczaj ten zachował wiele egzotyki. Dowódcą straży jest "basza", a pomagają mu "koguty". Odpowiedzialne zadanie spoczywa na barkach "dordy", zbierającego od radomyślan datki w postaci mocno energetyzujących napojów. Aurę wesołości wprowadzają "doktorzy" - trefnisie uliczni rozbawiający uczestników obrzędu. Tuż po północy, już w Wielką Niedzielę, "turki" przemierzają Radomyśl obwieszczając Zmartwychwstanie Pańskie. Straż i orkiestra obchodzą wszystkie domy, budząc skutecznie całe miasto.
A jeśli ktoś nie zdąży obejrzeć "turków" w Wielki Piątek czy Sobotę, ma jeszcze szansę w pierwszą niedzielę po Wielkanocy. We wsi Grodzisko Dolne na Podkarpaciu odbywa się wówczas Parada Straży Wielkanocnych. Warto zobaczyć oddziały Straży Grobowych przechodzące ulicami miasta przy akompaniamencie orkiestry dętej. Widzowie mogą podziwiać niezwykłe mundury oraz pokazy musztry paradnej.