Renesansowo-klasycystyczny zespół pałacowy w Branicach, położony w starym parku, od kilkunastu lat jest siedzibą oddziału Muzeum Archeologicznego w Krakowie. Historia kompleksu sięga XIII stulecia, ale z tamtego okresu nie zachowały się żadne obiekty.

Nazwa dworu w Branicach pochodzi od nazwiska jego właścicieli - potężnego i majętnego rodu Branickich. Jeden z jego przedstawicieli, Jan Branicki herbu Gryf, w XVI w. urządzał w pobliskiej puszczy polowania na żubry. W wyprawach brali udział polscy królowie. Najcenniejszym zabytkiem z tego czasu jest renesansowa siedziba Branickiego, który był wówczas wojewodą. To jedna z niewielu zachowanych budowli zaprojektowanych przez nadwornego architekta królów polskich - Santi Gucciego (twórcy m.in. nagrobków Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki w kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu).

W pomieszczeniach pałacowych, w których obecnie mieści się wystawa muzealna poświęcona najdawniejszej historii Nowej Huty, zachowały się kolebkowe sklepienia, kominek ze wspaniałymi płaskorzeźbami herbów rodowych oraz manierystyczny portal drzwi wejściowych. Każdego roku w czerwcu odbywa się tu festyn archeologiczny. Można samemu wykonać gliniane naczynie oraz wybić monetę, podobnie jak kilkaset lat temu robiono to w królewskich mennicach. Dodatkową atrakcją są inscenizacje walk rycerskich, a panie na pewno zainteresują pokazy średniowiecznej mody.

Muzeum Archeologiczne w Krakowie
ul. Sasanek 2A, tel. 012 645 05 90