Niemcy po zajęciu Bydgoszczy w 1939 roku szybko przystąpili do budowy w tym mieście dużych zakładów zbrojeniowych należących do Przedsiębiorstwa DYNAMIT – AKIEN GEZELSCHAFT VOR ALFRED NOBEL & CO. Miała to być największa fabryka zbrojeniowa koncernu. W niedługim czasie spółka NOBEL wycofała się z udziału w budowie tej fabryki i firma należała tylko do NIEMCÓW, nazywała się DAG FABRIK BROMBERG. Szacuje się, że przy jej budowie i przy produkcji pracowało od 30 – 40 tysięcy pracowników. Bydgoszcz nie była w stanie dostarczyć tylu pracowników, dlatego do pracy wykorzystywano ludzi z całej Europy – Polaków, wielu obywateli dawnego ZSRR, Francuzów, Belgów, Włochów, Jugosłowian, Holendrów, więźniów Stutthoffu ( głównie Żydówki) i jeńców wojennych różnych narodowości. Oczywiście, ludzie ci pracowali w nieludzkich warunkach umierali z wycieczenia, głodu, w wypadkach przy pracy, w wyniku wybuchów oraz mordowani przez Niemców.

Dla upamiętnienia wszystkich ofiar pomordowanych i zamęczonych niewolnicza pracą w DAG FABRIK BROMBERG w 1976 roku postawiono przy wejściu na tern byłych Zakładów Chemicznych „ZACHEM” pomnik. Znajduje się na nim inskrypcja: “Patriotom polskim, jeńcom wojennym i więźniom  zamęczonym niewolnicza pracą i pomordowanym na terenie zakładu przez okupanta w latach 1939 – 1945”

Autorką obelisku jest Krystyna Panasik.

Pomnik znajduje się przy ulicy Wojska Polskiego 65.

(Opracowała: Maria Zajączkowska)