Kto zainteresował się Mikołajem Kopernikiem w Toruniu, Olsztynie lub Fromborku, powinien udać się do Włocławka. Mało kto wie, ale słynny astronom, twórca teorii heliocentrycznej, a także matematyk, ekonomista, lekarz i prawnik mieszkał w latach 1488-91 we Włocławku. Wysłał go tutaj na naukę wuj – Lukas Watzenrode. Uczęszczał do położonej przy Katedrze NMP szkoły katedralnej i prawdopodobnie tutaj zaczęły się jego zainteresowania astronomią dzięki nauczycielowi Mikołajowi Wódce zwanemu Abstemiusem.
W stolicy Kujaw znajduje się trasa zabytków gotyckich i kilka muzeów z eksponatami na europejskim poziomie, ale my skupimy się na małej części spośród wszystkich atrakcji. Słynny naukowiec na pewno spacerował nad Wisłą. Największa rzeka Polski ma szczególnie malowniczy przebieg we Włocławku. Zatrzymajmy się na nowym dużym parkingu przy Bulwarach Marszałka J. Piłsudskiego, a ujrzymy zielone Zawiśle ze Wzgórzem św. Gotarda. Kiedyś znajdował się tu klasztor cystersów św. Gotarda, ale został zniszczony.
Idziemy w górę do monumentalnego obiektu Katedry Najświętszej Marii Panny budowanej w latach 1340-1411. Tu również często przebywał Kopernik. Strzelista budowla kryje wiele dzieł sztuki, np. rzeźbę dłuta Wita Stwosza, obraz hiszpańskiego artysty z Kastylii Juana Corre de Vivara, najstarsze witraże w Polsce z XIII w. czy jedno z najważniejszych dzieł sztuki srebrniczej w Europie – Tron Eucharystyczny z 1744 r. z pracowni Jana Hausena i Jana Letańskiego.
Jeżeli nie istnieje Kod da Vinci, to może chociaż Kod Kopernika? Jeżeli tak, to pewne wskazówki musiałyby znajdować się we Włocławku. Do dzisiaj można przecież podziwiać na ścianie bazyliki katedralnej obraz słoneczny zaprojektowany prawdopodobnie przez Kopernika i jego nauczyciela. Być może są na nim umieszczone tajemnicze wskazówki do Kodu Copernicusa? Istnieje także hipoteza, że Kopernik, który wyprzedzał swoja epokę, zaprojektował we Włocławku pierwsze wodociągi. Paweł Czarnecki w swojej książce z 1937 r. wspomina słynnego astronoma jako związanego ze szkołą katedralną we Włocławku. Nadmienia, że Kopernik wybudował wodociągi w wielu miastach ówczesnej Rzeczypospolitej.
Po prawej stronie od Katedry NMP znajduje się Seminarium Duchowne, kiedyś szkoła katedralna, do której uczęszczał młody astronom. Opisuje to Jeremi Wasiutyński w swojej książce "The Solar Mystery". Odwołuje się do wybitnego kopernikologa prof. Ludwika Birkenmajera. Kopernik mieszkał w konwikcie (rodzaj bursy) przy szkole katedralnej. Jeremi Wasiutyński uważa, że inicjatorem wysłania Mikołaja Kopernika na naukę do Włocławka w 1488 r. był Filip Kallimach, sekretarz króla Kazimierza Jagiellończyka, astronom i lekarz. Fakt ten potwierdza np. rzeźba autorstwa Wita Stwosza w katedrze wykonana na zlecenie Kallimacha.
Nauczyciel Kopernika - Abstemius - był doktorem medycyny Uniwersytetu w Bolonii, astronomem i astrologiem, fascynował się prognostykami i zegarami słonecznymi. W szkole katedralnej uczył się też słynny ród gdańszczan – Ferberowie. Obecny budynek ma jednak inny kształt niż ten z czasów Kopernika, był wielokrotnie przebudowywany.
Przy seminarium znajduje się najstarsza zachowana budowla we Włocławku – kościół św. Witalisa z 1330 r. Również w tym gotyckim budynku bywał Mikołaj Kopernik. Niestety unikalny zabytek jest otwarty dla zwiedzających tylko kilka razy w roku. Będąc we Włocławku, nie można pominąć Zbiorów Sztuki Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej. Zobaczymy tu szkice Rembrandta i Altdorfera, intrygujące rzeźby Zagajewskiego i Bębnowskiego czy obrazy Carla Cignaniego lub Georga Philipa Rugendasa. Jeżeli chodzi o polską szkołę malarstwa, znajdziemy tu obrazy od końca XVIII do połowy XX w., a wśród autorów znajdują się m.in. Marcello Bacciarelli, Olga Boznańska, Wojciech Kossak, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Witkacy czy Leon Wyczółkowski. Koniecznie trzeba też wybrać się do Muzeum Diecezjalnego, gdzie znajdziemy czarę włocławską – zdobione naczynie z X w., mistyczne obrazy włoskiego malarza baroku Giovanniego Francesca Barbieriego zwanego Guercino, bajecznie kolorowe inkunabuły i starodruki czy drzeworyty słynnego niemieckiego artysty Albrechta Dürera.
„Must see” we Włocławku jest Morze Włocławskie, największe sztuczne jezioro w Polsce. Jest to raj dla miłośników sportów wodnych. Warto też zobaczyć barokowy kościół św. Jana Chrzciciela, Zespół Klasztorny Franciszkanów z 1619 r. (obecnie Sanktuarium), pełną jachtów Marinę Zarzeczewo, monumentalny Pałac Bursztynowy, centrum handlowo-rozrywkowe Wzorcownia po słynnej fabryce fajansu Teichfeld&Asterblum z 1871 r. czy Centrum Kultury Browar B w byłym XIX-wiecznym browarze. Czas tu odpocząć chwilę... [tekst i foto: Amadeusz Majtka. Wszelkie prawa zastrzeżone]