Na cmentarzu, w sąsiedztwie kościoła pw. św. Stanisława w Marklowicach, trafiamy na interesująca mogiłę powstańców śląskich. Stanowi ją pomnik zbudowany w kształcie krzyża, w którego obrysie stoi Chrystus, a po jego obu stronach znajdują się rzeźby alegorycznych postaci przedstawiające płaczącą matkę i osierocone przez zmarłych powstańców dzieci.

Z historii pomnika dowiadujemy się, że na jego miejscu pierwotnie postawiono brzozowy krzyż opasany wieńcem. W 1924r., z inicjatywy lokalnej społeczności, powstał pomnik w obecnej postaci, na którym umieszczono inskrypcję: „Nie damy ziemi skąd nasz ród - Za wolność Śląska- Polski wdzięczni rodacy - Dla nas tylko modlitwę do Boga” ozdobiony figurami opłakującymi zmarłych postaciami.

Z przetrwaniem okresu II wojny światowej przez powstańczą mogiłę łączy się ciekawa historia. Przed wkroczeniem do Marklowic okupanta z obawy przed zniszczeniem przez hitlerowców, pod namową miejscowego proboszcza mieszkańcy zakopali figury na cmentarzu, a polskie napisy zatynkowali. Końcem wojny, figury odkopano i postawiono na poprzednim miejscu. Podczas prac uszkodzeniu uległa figura powstańca leżącego u stóp opłakujących. Nie nadawała się do renowacji i obecna postać pomnika różni się o ten element od stanu pierwotnego. Obecnie u jego stóp umieszczona została również tablica upamiętniająca ofiary II wojny światowej.