Walki narodowo-wyzwoleńcze w Kolbuszowej wiążą się z dwoma wydarzeniami. Pierwszym z nich był fakt, że Kolbuszowa 9 września 1939 roku była miejscem ważnej bitwy Kampanii Wrześniowej stoczonej przez żołnierzy wojska polskiego z wojskami niemieckimi. Natomiast drugim, że na obszarze Kolbuszowej działał silny oddział Armii Krajowej biorący udział m.in. w akcji „Burza” (w 1944 roku) mającej na celu obronę ojczyzny przed wejściem na te tereny armii sowieckiej.

Zdarzenia te dały początek społecznej inicjatywie budowy pomnika poświęconego żołnierzom i bohaterom walczącym o wolność, suwerenność i niepodległość ojczyzny. Pomnik usytuowany jest w zachodniej pierzei rynku kolbuszowskiego, a jego oficjalne odsłonięcie nastąpiło 9 września 2009 roku podczas obchodów 70. rocznicy bitwy o Kolbuszową oraz 65. rocznicy akcji „Burza”.