Wieś Wełna położona nad rzeką o tej samej nazwie znana jest przede wszystkim z drewnianego kościoła , w którym Józef Wybicki brał ślub z Esterą Wierusz Kowalską, ale nie jest on jedyną interesującą budowlą w miejscowości. Ok. 1762 r. dla Jana Franciszka Roztworowskiego i jego świeżo poślubionej żony, Marianny z Kołaczkowskich, wybudowano tu pałac o niezwykłym w Wielkopolsce rozwiązaniu architektonicznym. Autor projektu nie jest znany, chociaż można spotkać informację, jakoby miał pochodzić z Czech.
Wzniesiony na planie wydłużonego prostokąta murowany budynek pierwotnie był parterowy. W centralnej osi pałacu znajdowały się dwa ryzality mieszczące w swych wnętrzach wyjątkowe pomieszczenia: reprezentacyjną, okrągłą sień i łączący się z nią duży, owalny salon (najlepiej widać to na planie budowli - https://d-nm.ppstatic.pl/kadr/k/r/c1/9b/5b94d24ddaa17_o,size,933x0,q,70,h,28f00a.jpg). Pod salonem mieściła się wsparta na ośmiu kolumnach sala terrana zwana grotą pompejańską. Niestety, jakiś czas temu zawalił się nad tą częścią dach oraz wszystkie stropy międzykondygnacyjne tworząc dość niebezpieczne zwałowisko gruzu. W XIX w. wzmocniono naroża budynku przyporami oraz podwyższono go o niską kondygnację (półpiętro) zwaną w architekturze mezzanino. Była to przestrzeń, którą w budowlach dworskich przeznaczano zazwyczaj na pokoje dla służby lub pokoje gościnne czy dziecięce.
Na zachód od pałacu wybudowano równocześnie z nim oficynę mieszkalną na planie wygiętego łukowato wydłużonego prostokąta. Ona również pierwotnie była parterowa (obecnie dwukondygnacyjna). Jej wnętrza zostały całkowicie przebudowane i już w początkach XX w. użytkowane jako spichlerz. Po I wojnie majątek był dzierżawiony przez Skarb Państwa, w czasach PRL gospodarowała w nim miejscowa Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, a po zmianach ustrojowych - kolejni, prywatni właściciele nie podejmowali koniecznych prac ratunkowych. W efekcie pałac jest dziś w opłakanym stanie. Według informacji z lokalnej prasy, w lutym 2020 dawna siedziba Roztworowskich została wylicytowana przez „konesera mającego zamiar ją odbudować”. Oby mu się to udało.
Ciekawostka: To właśnie w pałacu Roztworowskich Józef Wybicki poznał swoją drugą żonę, Esterę Wierusz - Kowalską. Piękna dziewczyna był siostrzenicą pani domu i pomieszkiwała w Wełnie razem ze swoją matką . Twórca „Mazurka Dąbrowskiego” odwiedzał ją przez osiem lat, by w końcu 11 września 1780 r. zaprowadzić przed ołtarz miejscowego kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego.
Warto wiedzieć: Jeden z pierwszych zapisów o miejscowości pochodzi z początków XIV w., kiedy to w dokumencie konfederacji Macieja Borkowica z 2.9.1352 r. wymieniony został Mikołaj z Wełny.