Potęga dębów

Raczej trudno się domyślić, że bezpośredni impuls do powstania osady w ostępach Puszczy Kampinoskiej dała rewolucja przemysłowa. To właśnie w wyniku przemian technicznych i gospodarczych w drugiej połowie XVIII w. gwałtownie wzrosło zapotrzebowanie na drewno. W puszczach mazowieckich jego pozyskiwaniem trudzili się tzw. budnicy, pracujący w lesie w zamian za zwolnienie od pańszczyzny. Oprócz wyrębu zajmowali się także wypalaniem węgla drzewnego oraz pozyskiwaniem potażu i popiołu.

Obozowisko, które dało początek dzisiejszej osadzie leśnej w Granicy, założono w 1795 r. Z czasem prowizoryczne "budy" zostały zastąpione przez domy z prawdziwego zdarzenia. W latach międzywojennych Granicę ustanowiono siedzibą nadleśnictwa. Wybudowane wówczas drewniane budynki w stylu narodowym zachowały się do dzisiaj i nadal służą ludziom lasu.

Granica jest jednym z głównych punktów wypadowych na tereny Kampinoskiego Parku Narodowego. Przed wyruszeniem na leśne szlaki warto zajrzeć do tutejszego muzeum. Przed budynkiem intrygująco wygląda schowana pod wiatą kilkumetrowej długości kość szczęki wieloryba! Kuriozalny przedmiot pochodzi z kolekcji jednego z warszawskich muzeów. Na terenie Puszczy Kampinoskiej "zawieruszył" się we wrześniu 1939 r.

Ekspozycja wyczerpująco przedstawia zarówno walory przyrodnicze, jak i historię okolicy. A działo się tu niemało - w puszczy znajdują się ważne stanowiska archeologiczne, ale też wiele pamiątek po zmaganiach wojennych, głównie z okresu powstania styczniowego i II wojny światowej. W pobliżu muzeum powstaje park etnograficzny, gromadzący zabytkowe zabudowania z nieistniejących już wsi na terenie puszczy.

Wokół budynku muzeum rośnie kilka pomnikowych dębów. Trójpienny "Dąb Leśniczego" ma 5,5 m obwodu. Jego następcy już rosną. W 2000 r. w pobliżu muzeum utworzono Aleję Trzeciego Tysiąclecia. Swoje dęby mają w niej znane postacie ze świata polityki i kultury oraz osoby zasłużone dla ochrony przyrody. Drzewka rosną w oczach, co roku przybywają kolejne.