Późnoromański zespół ceglanych budynków, ufundowany w 1226 r., wzniesiony w 2 ćw. XIII w., został przebudowany w latach 1624-73 i odrestaurowany na początku XX w.

Kościół św. Jakuba jest najstarszym i najcenniejszym zabytkiem Sandomierza, a jednocześnie jest to jeden z pierwszych w Polsce kościołów wzniesionych z cegły. Bazylikowy, jest kryty stropem drewnianym i ma trzy kaplice boczne. Świątynia zachowała typowy układ przestrzenny budowli klasztornej i bogatą dekorację plastyczną elewacji, wykonanej z cegły formowanej i glazurowej. Portal północny zaliczany jest do najpiękniejszych portali ceramicznych w kraju.

Wnętrze kościoła zdobią witraże z lat 1910-1918 projektu Karola Frycza, skrzydła dawnego ołtarza głównego z 1599 r. oraz sztukaterie sklepienia w prezbiterium i Kaplicy Męczenników, pochodzące z XVII w. Wczesnogotycka dzwonnica została wzniesiona w XIII/XIV w. Z pierwotnego klasztoru zachował się fragment skrzydła wschodniego.