Po wprowadzeniu zakazu grzebania na cmentarzach przykościelnych - w 1804 r. utworzono w Opatowie cmentarz na gruntach zakupionych przez radę miasta od wikariuszy kolegiaty. W roku 1872 cmentarz znacznie poszerzono i wybudowano kamienny mur, a drogę na wzgórze cmentarne obsadzono kasztanami. Część nekropolii przeznaczona została na mogiły prawosławnych - rosyjskich urzędników i żołnierzy. Do chwili obecnej zachowało się zaledwie kilka grobów.

Cmentarz tzw. choleryczny znajduje tuż za murem obecnego cmentarza parafialnego. Jego teren jest zaniedbany, chowano tam ofiary epidemii, samobójców oraz biedotę, ostatnie pochówki odbyły się w 1939 r. Można zobaczyć jeszcze zarysy mogił ziemnych jak i nieliczne grobowce. Na początku lat 30.XX w. wybudowano przy bramie dom grabarza z dwiema izbami dla biedoty - która utrzymywała się z żebrania od żałobników odwiedzających nekropolię i przed kolegiatą.Władza ludowa chciała położyć temu kres i w pobliskim Zochcinie otworzyła przytułek,ale oni mimo wszystko tam wracali....

Część nekropolii tuż za główną bramą jest najstarszą częścią tego cmentarza. Bogato zdobione zabytkowe nagrobki, dzisiaj już nieliczne, a należące do zapewne zamożniejszych mieszkańców Opatowa i okolic. Robione były przede wszystkim przez znakomitych kunowskich kamieniarzy. Było ich sporo przetrwały przez okresy wojen, a dopiero po 1945 roku zniszczono wiele tych cennych zabytków sztuki kamieniarskiej, a to tylko z głupoty i z chęci wybudowania swojego grobowca w starszych częściach cmentarza.

Na terenie nekropolii znajduje się zbiorowa mogiła ziemna powstańców 1863 r.,spoczywa tu 47 bezimiennych powstańców i trzech oficerów kpt. Bela Batory, por. Wł. Rejman i por. Wł. Chruścicki. Koło kaplicy znajduje się krzyż i tablice pamięci ofiar zbrodni katyńskiej. W 2009 r. z inicjatywy opatowskiego starostwa wszystkie groby zarówno ziemne i grobowce zostały sfotografowane i opisane przez studentów Politechniki Warszawskiej, oprócz tych z tzw. cmentarza cholerycznego...dlaczego? Nie wiadomo..