Przedostatnią stacją w odbywanej od 1711 r. warszawskiej pielgrzymce na Jasną Górę są Wielgomłyny. W 1894 r. w pielgrzymce wziął udział późniejszy noblista Władysław Reymont. Swoje wrażenia barwnie opisał w reportażu dla "Tygodnika Ilustrowanego". Z opisu wyłania się odmienny od dzisiejszego obraz pielgrzymki sprzed stu lat: "… pod każdym krzyżem czołgano się w prochu, całowano nie tylko krzyż, ale i sztachetki ogrodzenia, kamienie, które pod nim leżały…" Reportaż ten był początkiem literackiej kariery Reymonta
W Wielgomłynach znajduje się klasztor paulinów, ufundowany w XV w. przez Jakuba Koniecpolskiego. W 1864 r. nastąpiła kasata opactwa. Paulini powrócili tu dopiero w 1987 r. W kościele zachowała się kamienna XV-wieczna chrzcielnica z licznymi ornamentami, a także bardzo cenna drewniana pieta z początku XV w. Na placu klasztornym rośnie kilkusetletni dąb o obwodzie 650 cm.
Więcej znajdziesz w
Polska Niezwykła łódzkie