Słowo "kasztel" pochodzi od łacińskiego castellum - zameczek, twierdza. Mianem tym określano niewielkie obronne siedziby rycerskie, zwykle wznoszone na planie prostokąta, z basztami lub wieżami w czterech rogach. Takie budowle można często zobaczyć na Słowacji, Węgrzech i we Włoszech, a w Polsce najlepszym przykładem jest właśnie Szymbark!

Pięknie położony nad rzeką Ropą obronny dwór Gładyszów warto zobaczyć, bo jest jedynym z kilku dawniej istniejących kaszteli w kraju. Pozostałe albo zostały znacznie przebudowane, albo uległy dewastacji.

W 1359 r. rodzina Gładyszów otrzymała w posiadanie od króla Kazimierza Wielkiego dorzecze Ropy od źródeł aż po dzisiejsze Gorlice, z prawem osadzania wsi i miast na prawie magdeburskim. Szymbark stał się wówczas siedzibą rodu. Na miejscu starego, zapewne drewnianego zameczku, powstała pierwsza gotycka rezydencja. Po zniszczeniach pod koniec XVI w. dwór odbudowano w stylu renesansowym. Jego architektura nawiązuje do wzorów włoskich.

Piętrowy kasztel jest zwieńczony arkadową attyką, ściany w górnej części są zdobione w technice sgraffito (wzory powstawały przez częściowe zdrapywanie nakładanych kolejno kolorowych warstw tynku), a okna mają kamienne obramienia.

We wnętrzu przetrwały niektóre elementy dawnego wystroju: kamienne portale oraz fragmenty kominków i malowideł ściennych. Oryginalny wygląd nadają budowli cztery narożne alkierze. Na piętrze mieściły się w nich izdebki mieszkalne, a na parterze pomieszczenia gospodarcze, skarbczyk i zbrojownia. W przypadku zagrożenia wysunięte alkierze stanowiły dobre punkty do obserwacji i obrony. Na wysokości strychu zachowały się rzędy otworów strzelniczych.

Innymi atrakcjami turystycznymi w Szymbarku są niewielki skansen oraz drewniany XVIII-wieczny kościół pw. św. Wojciecha.

Kasztel/skansen
tel. 0-18-351-31-14.