Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: zabytkowe budynki Dawna fabryka Norblina - Głowno (Osiny)

Głowno

Dawna fabryka Norblina - Głowno (Osiny)

Historia tego miejsca sięga pierwszej połowy XIX w. kiedy to właściciel Osin Józef Gabriel Lubowidzki herbu Topacz (były prezes Banku Polskiego i marszałek Sejmu Królestwa Polskiego) wraz z bratem Mateuszem wznieśli Zakład Fabryczny Hamerni oraz Walcownię miedzi i cynku pod nazwą Józefów. Po upływie dwóch dekad zakład przechodzi w ręce Edmunda Stempkowskiego i w 1870 r. zdobywa brązowy medal na wystawie w Petersburgu. Od roku 1882 warszawska rodzina Prywesów vel Ajzenmanów przejmuje fabrykę, która od 1899 r. działa pod nazwą Towarzystwo Akcyjne Osińskiej Walcowni Miedzi, Mosiądzu i Drutu. Za wyroby z cienkiej blachy miedzianej na Wystawie Rolniczo-Przemysłowej w Warszawie w 1885 r. zdobywają srebrny medal z rąk hrabiego Augusta Potockiego.

W 1900 r. miała w Osinach znamienna wizyta. Młody inżynier André Citröen podczas wizyty w ojczyźnie swojej matki wraz ze szwagrem Bronisławem Goldfederem zawitał do zakładu. Bardzo zainteresowały go możliwości techniczne kół zębatych daszkowych tzw. "jodełki". Postanowił odkupić wynalazek i go opatentować. Z tego wzoru powstały charakterystyczne szewrony (daszki) czyli logo Citröena.

Josek i Lajzer Prywes wraz z Fiszelem Krantzem współrządzili zakładem w którym przed wybuchem I w. św. pracowało 200 robotników. Rozporządzali kapitałem zakładowym w wysokości 600 tys rubli. Biuro sprzedaży mieściło się w Warszawie przy pl. Grzybowskim 10. W 1912 r. przekształcenie na Towarzystwo Walcownia Miedzi "Głowno" z zarządem w Moskwie. Właścicielem zaś Towarzystwo Akcyjne Kolczygin. Po wojnie fabryka przez jakiś czas pozostawała pod zarządem państwowym.

W 1921 r. Towarzystwo Akcyjne Fabryk Metalowych "Norblin, Bracia Buch i T.Werner" wykupuje teren około 200 hektarów zdewastowanej walcowni, tym samym stając się nowym właścicielem. Po modernizacji i rozbudowie jeden z najnowocześniejszych w Polsce zakładów w okresie międzywojennym. Firmą kierował inż. Stanisław Przanowski, były minister przemysłu i handlu. W pobliżu powstaje osiedle zamieszkałe przez około 1000 robotników, kościół i Dom Kultury. Produkcja obejmowała m.in. rury miedziane i mosiężne bez szwu, blacha miedziana paleniskowa, paski prowadzące do pocisków artyleryjskich, taśmy, płaskowniki, platerowanie. Po śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego tutaj walcowano blachę miedzianą do jego ozdobnej trumny. Filia warszawskich zakładów Norblina eksportowała swoje wyroby do 70 krajów świata. W przeddzień wybuchu drugiej wojny światowej pracowało tu 2230 osób.

Podczas okupacji zakład włączono do kompleksu przemysłowego III Rzeszy, dokąd wywieziono zrabowane wszystkie surowce. Po wojnie w 1946 r. przejęcie przez Państwowe Zakłady i Warsztaty Samochodowe w Warszawie i montaż Studebakerów. Od 1951 r. utworzono Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne nr 3 W Głownie. Wykonywano naprawy i remonty kapitalne samochodów i pojazdów wojskowych (transportery opancerzone). W okresie PRL zmodernizowano i rozbudowano zakłady. W czasach najlepszej prosperity zatrudnionych było około 2000 osób.

Po zmianach ustrojowych ulokował się tutaj Sobiesław Zasada Centrum S A (Głowno Centrum Sp. z o. o.) W 1992 roku montaż pierwszego w krajach byłego demoludu samochodu marki Mercedes Benz 310D (dostawczy). W latach 90 XX w. miał miejsce także montaż Hyundai oraz naczep i zabudów motoryzacyjnych (karetki, bankowozy).

Następował powolny upadek i regres czego wynikiem było rozsprzedanie i wydzierżawienie terenu. Park maszynowy został sprzedany po cenie złomu. Podobno firma Stena Recykling planuje tutaj budowę zakładu gospodarowania odpadami przemysłowymi przy ul. Norblina okalającej cały teren dawnej fabryki. Obecnie funkcjonują firmy prywatne.

Ciekawostka: W latach 30 XX w. dyrektorem administracyjnym w fabryce Norblina był Adolf Heidrich, którego syn Andrzej mienił się mianem "ojcem polskich banknotów". Projektował także znaczki pocztowe, dokumenty. Był także ilustratorem. Autor poprawek godła heraldyczego Polski. Żył w latach 1928-2019.

Zaproponował: ado55

Promocje w naszym sklepie

Miejsca w okolicy

Głowno
Copyright © 2007 Polska Niezwykła
Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość serwisu nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajdź nas na