Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca niezwykłe: miejsce z „klimatem” Dawna łemkowska wieś, która nie dała się wymazać z map

Lipowiec

Dawna łemkowska wieś, która nie dała się wymazać z map

Kiedyś były tu aż trzy cerkwie. Dziś ślady po nich trudno znaleźć, są za to fantastyczne krajobrazy, wyjątkowy spokój i cała masa szlaków do przejścia. Jest też kilka gospodarstw agroturystycznych…

Lipowiec był niegdyś ludną łemkowską wsią położoną przy tzw. Trakcie Węgierskim. Osadę lokowano na prawie wołoskim, a więc „na terenach górzystych i trudnych w uprawie (…) przyjmując pasterskie formy prawne”. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1527 r. Mimo, że kilkakrotnie w ciągu swojej historii była niszczona, zawsze się odradzała. Przestała istnieć dopiero w 1946 r., kiedy cała ludność została stąd wysiedlona, częściowo na Ukrainę, częściowo w drugi kraniec Polski. Resztki zabudowań spaliła sotnia Horynia. W opustoszałej dolinie, do lat 80. ubiegłego wieku na prawie dwóch tysiącach hektarów gospodarował PGR, którego pozostałości stoją nadal bisko granicy ze Słowacją. Dziś jest w Lipowcu zaledwie kilku stałych mieszkańców, a na policzenie dawnych chałup wystarczy palców jednej ręki (a i to za dużo). Nie znaczy to jednak, że nie ma tu czego oglądać.

Cerkwisko na pagórku

Cerkwisko to - prościej mówiąc – miejsce po cerkwi. W tym przypadku dość starej, bo datowanej na rok 1640. Już wtedy istniała tu greckokatolicka parochia, obejmująca także sąsiednią (dziś nieistniejącą) wieś Czeremcha. Świątynia pw. św. Mikołaja  przetrwała prawie 300 lat. Ostatnie nabożeństwo odprawiono w niej w marcu 1929 r.; została rozebrana w latach 30. XX w. Na porośniętym barwinkiem pagórku, na którym kiedyś stała zachował się jeden nagrobek. Przy wnikliwszej obserwacji można w niektórych miejscach dostrzec kamienie. Może to pozostałości podmurówki cerkwi, może zarys ogrodzenia?

Łemkowski cmentarz i… kolejne dwa cerkwiska

Te można znaleźć po drugiej stronie płynącego przez Lipowiec potoku Bielcza. Tam również niewiele zostało – raptem kilka nagrobków. Po świątyniach nie ma śladu – obie rozebrano po wojnie II wojnie. Zarośnięta nekropolia została uprzątnięta już w XXI w. Powycinano samosiejki, ustawiono przewrócone nagrobki. Na jednym z nich zachowała się czytelna inskrypcja. Pochowano tu Wasyla Wołoszynowicza (1826-1896)- parocha w nieistniejącej już wsi Jasiel. Dawniej parochem nazywano greckokatolickiego proboszcza.

Kapliczki i kaplice

Wzdłuż drogi z Jaślisk do Lipowca jest ich tak dużo, że zasługują na osobny opis. Trzy największe stoją na początku i na końcu Jaśliskiej Drogi Krzyżowej – pierwsza nosi popularną nazwę „Na Łamańcach”, dwie ostatnie stoją w miejscu tzw. objawienia lipowieckiego, które miało miejsce w maju 1949 r.

Warto wiedzieć: Jak doszło do tego, że w jednej wsi stały aż trzy cerkwie? Ano dlatego, że nadgryziony zębem czasu budynek starej świątyni stał się dla wiernych trochę niebezpieczny, umyślili więc, by wybudować sobie nową. Na to jednak nie zgodził się biskup przemyski. Mieszkańcy wsi nie załamali się, tylko… gremialnie przeszli na prawosławie, po czym postawili drewnianą, skromną kaplicę – bardziej czasownię niż „prawdziwą” cerkiew. Wtedy biskup poszedł po rozum do głowy. W nadziei, że zbuntowane owieczki wrócą na łono kościoła unickiego, zlecił wybudowanie nowej greckokatolickiej cerkwi. Ta powstała bardzo szybko. Poświęcił ją sam biskup w 1932 r., ale niewiele to już dało. Przy starej wierze pozostała tylko jedna, kilkuosobowa rodzina. Lipowiec pozostał jedyną prawosławną wsią w okolicy. Piękna cerkiewka z 1640 r. została wkrótce rozebrana. Dwie kolejne zniknęły po wojnie.

Źródła informacji: Forum członków i sympatyków PTTK , Sercu bliski Beskid Niski , przewodnik (opracowanie zbiorowe) „Beskid Niski dla prawdziwego turysty”

Zaproponował: bakhita

Promocje w naszym sklepie

Miejsca w okolicy

Lipowiec
Copyright © 2007 Polska Niezwykła
Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość serwisu nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajdź nas na