Pierwszym pomnikiem jaki został wzniesiony w Żorach po II wojnie światowej był pomnik „Poległym Bohaterom za Ojczyznę i Demokrację”. Jego odsłonięcie miało miejsce 18 lipca 1959 r. Pomnik przetrwał do 2002 roku. W roku tym przeprowadzono jego modernizację. Na frontowej ścianie wysokiego cokołu posadowionego na dwustopniowym podwyższeniu został zmieniony napis na „PAMIĘCI WALCZĄCYCH O WOLNĄ POLSKĘ”. Nad napisem umieszczony jest orzeł w koronie. Na pozostałych ścianach cokołu umieszczone są emblematy z wizerunkami orła z różnych epok historycznych. Są to wizerunki orła piastowskiego, jagiellońskiego oraz z okresu powstań śląskich.