W latach 1906-1907 w katolickiej szkole elementarnej miał miejsce strajk uczniów. Uczniowie szkoły odmówili nauki w zajęciach prowadzonych w języku niemieckim. Był to sprzeciw wobec germanizacji polskich szkół. Strajkujący uczniowie zbierali się w kościele św. Marcina gdzie jeden z organizatorów strajku, pod pozorem modlitwy nauczał dzieci języka polskiego. Władze pruskie wprowadziły represje wobec strajkujących. Na tzw. lekcjach aresztu wprowadzono między innymi: zamiast lekcji religii dodatkowo wprowadzono lekcje niemieckiego, historii i matematyki, ponadto uczniowie nie otrzymali promocji do następnej klasy.

Dla upamiętnienia bohaterskiej postawy uczniów koło kościoła św. Marcina 11.11.2007 r. odsłonięto wykonaną z czarnego granitu tablicę pamiątkową. Na granitowej tablicy w formie otwartej księgi umieszczone zostały napisy o treści – na jednej stronie "PAMIĘCI SWARZĘDZKICH DZIECI, KTÓRE W CZASACH ZABORU PRUSKIEGO WALCZYŁY O NAUCZANIE W JĘZYKU POLSKIM", a na drugiej stronie księgi między innymi "W 100-LECIE STRAJKU SZKOLNEGO 23.10.1906 – 20.06.1907". Obok księgi stoi wykonany również z granitu znicz, a za tablicą krzyż.