Pomnik upamiętnia żołnierzy którzy walczyli w dwóch bitwach z wojskami niemieckimi rozegranych w dniach 17 – 20 i 22 – 27 września 1939 r. usiłując wyrwać się z okrążenia. Niestety próby te zakończyły się niepowodzeniem. 22.09.1939 r. dowódca połączonych Armii "Kraków" i "Lublin" gen. Tadeusz Piskor podpisał akt kapitulacji. Do niemieckiej niewoli dostało się ponad 10 tys. żołnierzy.

Kilka dni później na kolejną kapitulację zdecydował się gen. Stefan Dąb-Biernacki, dowódca Frontu Północnego. Po nieudanej próbie przedarcia się do granicy rumuńskiej upoważnił gen. Emila Przedrzymirskiego do poddania się, po czym w przebraniu opuścił teren bitwy. Do niewoli niemieckiej dostało się około 500 oficerów i 6 tys żołnierzy.

Pomnik został postawiony w 1983 roku. Główna część pomnika to kamienna skała o zarysie Polski ze szczeliną pośrodku i orzełkiem wojskowym umieszczonym w jej centralnym miejscu. Posadowiona została na prostokątnej podstawie z napisem "ŻOŁNIERZOM WRZEŚNIA 1939". Obok na prostokątnym kamiennym bloku umieszczona została informacja o bitwach stoczonych pod Tomaszowem Lubelskim.