Budynek dawnego aresztu miejskiego został zbudowany w czasach międzywojennych. Funkcję aresztu pełnił przed, jak i w czasie II wojny światowej. W wyższych kondygnacjach budowli znajdowały się cele dla skazanych, a jego niższe partie przeznaczone były na mieszkania dla personelu więziennego i biura.

Areszt podlegał Sądowi Grodzkiemu w Żorach. Od 01.11.1941 roku, czyli w czasie okupacji hitlerowskiej, areszt został zamieniony na areszt dla nieletnich. Po zakończeniu ciężkich walk o miasto, w początkach 1945 roku w budynku aresztu przetrzymywani byli do roku 1952 jeńcy niemieccy, a po opuszczeniu przez nich zabudowań, budynek przejęło Prezydium Miejskiej Rady Narodowej. Przeznaczono go na mieszkania komunalne, które to do czasów obecnych tam się znajdują.

Z chwilą likwidacji aresztu zakończyła się historia ogólna aresztu miejskiego, który znajdował się na terenie miasta Żory od chwili jego założenia. W XVIII wieku, na terenie ówczesnych Żor znajdowały się dwa pomieszczenia służące do osadzania skazanych. Jedno znajdowało się w budynku ratusza, zaś drugie znajdowało się obok słodowni przylegającej do murów miejskich, naprzeciwko Bramy Górnej. Tym miejscem może być dzisiejszy budynek Miejskiego Ośrodka Kultury, ale mogę się mylić. W drugim budynku dla odbywających karę osadzano skazanych z dłuższym wyrokiem.

Dawny, przedwojenny areszt składał się z dwóch budynków. W wysokim były cele, w niższym - jak wspomniałem - biura i mieszkania. Oba budynki są murowane, otynkowane, posiadają wysokie piwnice, przekryte są dachami dwupołaciowymi, pokryte współczesną dachówką ceramiczną. Posiadają proste bryły zdobione ściankami szczytowymi, zakończone po bokach tzw. esownicami.