Pomnik znajduje się w miejscowości Wola Cyrusowa, przy rozwidleniu dróg prowadzących do Lubowidzy i Tadzina. Został odsłonięty w dniu 20 listopada 1938 r. Przedstawia postać chłopa, w zamyśle chorążego Wawrzyńca Rykałę, bohaterskiego kosyniera, poległego podczas ataku na armaty.

W tej okolicy rozegrała się jedna z bitew powstania styczniowego. Oddziały powstańców dowodzone przez mjr. Roberta Skowrońskiego, kpt. Stanisława Szumlańskiego w liczbie ok. 1150 żołnierzy, starły się w nierozstrzygniętej bitwie z wojskiem rosyjskim, pod dowództwem płk. Hagemeistra, w sile 2 szwadronów jazdy, 2 rot piechoty oraz 2 dział. W rezultacie poległo 45 powstańców, na czele z dowódcą kosynierów, francuzem p.płk. Paulem Ganier d'Aubin. Zostali pochowani na cmentarzu w Kołacinku.

Pomnik został zniszczony podczas okupacji przez Niemców, ocalałe fragmenty zostały przechowane przez okoliczną ludność. W 100-lecie bitwy wrócił na "swoje miejsce", w dniu 28 września 1963 roku. W górnej jego części znajduje się inskrypcja "Chłopom, bojownikom o niepodległość z roku 1863". Przy pomniku znajduje się tablica upamiętniająca tę bitwę.