W dniu 26.09.2012 roku przed miejscowym domem kultury w Piekarach Śląskich-Szarleju został odsłonięty pomnik Wawrzyńca Hajdy zwanego “Śląskim Wernyhorą”. Nazywano go tak ze względu na głoszenie proroctw mających niemal “moc przepowiedni”, która niejako się za jego życia spełniła, iż Polska odzyska niepodległość a Górny Śląsk do niej wróci.
Pomnik wykonany przez rzeźbiarza z Siemianowic Śląskich przedstawia Wawrzyńca Hajdę, człowieka o wzroście ponad 1,80 metra, lecz w rzeczywistości (na podstawie zachowanego zdjęcia) stwierdzono, iż był niskiego wzrostu. Postać Hajdy została celowo w taki sposób przedstawiona, gdyż jest on symbolem dumy i twardości Górnoślązaków w ciężkich dla nich czasach. Oprócz tego ma podkreślać, iż mimo swego kalectwa jakim była ślepota nabyta podczas jednej z szycht w ówczesnej kopalni “Helena”, nie poddał się jej, a nawet “wytoczył wojnę” Bismarckowi - przeciwko jego polityce przymusowej germanizacji społeczeństwa polskiego na Górnym Śląsku. Wawrzyniec jest uchwycony w chwili, kiedy udaje się w kierunku piekarskiej Bazyliki lecz coś jakby zajmuje jego uwagę, stąd odwrócony jest w drugą stronę.
Sama postać Wawrzyńca Hajdy jest postacią tragiczną. Urodził się w Bobrownikach Śląskich 08.08.1844 roku a kiedy miał 14 lat, stracił oboje rodziców i wówczas - jak niemal każdy chłopiec - poszedł pracować do miejscowej kopalni “Helena”. Tam, mając 29 lat, podczas jednej z szycht stracił na pół wieku wzrok (do końca życia 1923 roku). Jako ociemniały przebywał w zakładzie dla takich jak on osób we Wrocławiu, gdzie nauczył się wyplatać koszyki by utrzymać swoją rodzinę. “Próbą twardości” charakteru była śmierć jego sześciorga dzieci, a także dwóch żon, a przy tym ślepota.
Te “życiowe ciosy” mogłyby niejednego człowieka “powalić”, Hajda się życiu nie dał... Poświęcił się m.in. działalności społecznej, twórczości literackiej, dzięki której spod jego pióra wyszły legendy, bajki, wiersze okolicznościowe, czy podania o tematyce górnośląskiej, niestety materiały te zaginęły. 26.06.1922 roku to on witał Wojsko Polskie w Piekarach Śląskich, na czele którego symbolicznie wjechał na koniu generał Stanisław Szeptycki. Nie było bardziej godnej wówczas postaci od Wawrzyńca Hajdy, będącego społecznym autorytetem i przykładem regionalnej twardości. Warto wspomnieć, że to Wawrzyniec Hajda był inicjatorem usypania “Kopca Wyzwolenia” na obrzeżach obecnych Piekar Śląskich.
Wawrzyniec zmarł 27.03.1923 roku a na jego nagrobku zawarto taki napis, który opisuje skrótowo jego postać: ”TU OCZEKUJE DNIA ZMARTWYCHWSTANIA WAWRZYNIEC HAJDA, ŚLĄSKI WERNYHORA 8 VIII 1844-27 III 1923 NIESTRUDZONY PRACOWNIK NARODOWY, SZERZYCIEL OŚWIATY I OBROŃCA WIARY. POZBAWIONY PRZEZ PÓŁ WIEKU ÓCZ CIAŁA PRZENIKAŁ WSZYSTKO I WSZYSTKICH OCZYMA WIELKIEJ ŚWIETLANEJ DUSZY”, a na pomniku z przesłaniem: "WAWRZYNIEC HAJDA (1844-1923) ŚLĄSKI WERNYHORA, DZIAŁACZ LUDOWY, GÓRNIK, POETA. 'MIŁOŚĆ DO OJCZYZNY, POBOŻNOŚĆ, OŚWIATA NIECH TWOJE ŻYCIE W JEDEN WĘZEŁ SPLATA'"...