Wiejski cmentarz w Hruszowicach to ciekawe miejsce. Stoi tu pomnik, który warto zobaczyć. Kilka lat temu przypomniał o tym, że polsko-ukraiński konflikt z okresu wojny i pierwszych lat powojennych dla wielu jest nadal żywy.

Niewielki monument wzniesiony ku chwale żołnierzy Ukraińskiej Powstańczej Armii poruszył polskie środowiska kombatanckie. Wielu rodakom nie podoba się jego "zbytnia ukraińskość". Stale powiewające ukraińskie flagi i tryzub - państwowe godło Ukrainy rażą zwłaszcza tych, którzy pamiętają czasy walk z upowcami.

Jednak głównym zarzewiem wzbudzonego po latach niepokoju były ukraińskie napisy na płycie pomnika, gdzie oprócz naczelnego:" Chwała bohaterom UPA/bojownikom o wolność Ukrainy" wymieniono z nazwy poszczególne kurenie (bataliony).

UPA powstała w 1942 r. Była zbrojnym ramieniem Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. W walce o oczekiwaną przez Ukraińców od 1918 r. niepodległość, UPA stanowiła formację, która miała wolnościowe nadzieje ziścić. Jak utopijne były to wówczas dążenia pokazał czas, ale musimy pamiętać, że dla ukraińskich patriotów UPA była tym, czym dla nas Armia Krajowa. Zorganizowana w kurenie i sotnie (kompanie), walczyła z Rosjanami i Polakami, niestety często metodami niegodnymi regularnych oddziałów, dopuszczając się mordów na ludności cywilnej. Stosując zasadę, że cel uświęca środki, przywódcy UPA zdaje się nie myśleli o tym, że kiedyś nastanie pokój, przyjdzie czas rozliczeń i refleksji. Ten czas trwa nadal, co udowadnia pomnik w Hruszowicach. Pseudonimy dowódców kureni "Zalizniaka", "Rena" czy "Berkuta" dla Polaków brzmią nienawistnie, podobnie jak nazwiska niemieckich zbrodniarzy wojennych. Zdaniem polskiej strony ukraińscy kombatanci mają prawo czcić swoich poległych kolegów, ale umieszczając kontrowersyjne napisy na pomniku powinni pamiętać, po której stronie granicy go postawili.