W okresie poprzedzającym wybuch I wojny światowej na terenie Żywiecczyzny rozwijały się liczne organizacje niepodległościowe. Istniał „Sokół”, skauting oraz powołano „Strzelca”, co uaktywniło znaczną część społeczeństwa do działania na rzecz niepodległości. W momencie zaistnienia potrzeby odpowiedzi na wezwanie do walki o wolność i niepodległość, znaczna grupa stanęła w pierwszym szeregu biorąc czynny udział w działaniach wojennych. Walczyli w różnych armiach, najwięcej ze zrozumiałych względów w austriackiej.

Pozostawili swoje, często młode, Zycie daleko od domu. W hołdzie ofiarom I wojny światowej społeczeństwo Gilowic postawiło pomnik, na którym wymieniono 39 osób, które poległy na frontach I wojny światowej.