Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: miejsca pamięci i pomniki Nieistniejąca synagoga w Bielsku (1881r.) – miejsce pamięci

Bielsko-Biała

Nieistniejąca synagoga w Bielsku (1881r.) – miejsce pamięci

W I połowie XVII wieku nastąpił eksodus hebrajczyków z wielu śląskich miast związany z wojną trzydziestoletnią. Wydając edykt łagodzący politykę państwa wobec Żydów, Cesarz Ferdynand II, ułatwia migrację w obrębie cesarstwa. Pierwsze wzmianki o osiedlaniu się w mieście rozwijającego się sukiennictwa, ceramiki i handlu, ludności pochodzenia żydowskiego sięgają II połowy XVII wieku. Po utracie przez Habsburgów na początku XVIIIw. części Śląska, powstaniu tzw. Śląska Austriackiego i przyłączeniu południowej Małopolski, osadnictwo staje się powszechniejsze. Zajmują się atrakcyjnym handlem tekstyliami ze wschodem. Przywiązanie do tradycji i religii powoduje potrzebę budowy na terenie miasta niezależnej świątyni, co ułatwia głoszący większą swobodę wyznaniową wydany w 1781r. Patent Tolerancyjny i wynikające z niego ułatwienia.

Końcem XVIII wieku w Bielsku około 4% mieszkańców deklarowało pochodzenie żydowskie. Ilość ta systematycznie i szybko wzrasta. Początkiem XIX w. powstaje znaczna, wpływowa grupa mieszkańców, dążących do stworzenia odpowiednich warunków życia religijnego i kultowego, a także uniezależnienia się od dotychczasowej gminy wyznaniowej mieszczącej się w odległym o kilkadziesiąt kilometrów Cieszynie. Pierwszymi przejawami ich samodzielności było uzyskanie zgody na cmentarz, powołanie w l. 1864-1865 Gminy Wyznaniowej w Bielsku oraz wybranie rabina.

W 1879r. powstaje pomysł i podjęto decyzję o budowie synagogi mającej spełniać rolę ogólnodostępnej, publicznej świątyni dla wyznawców wiary. W latach 1879 – 1881, wybudowana u zbiegu ulic Elżbiety (obecna Mickiewicza), Szkolnej (obecna Sienkiewicza) przez firmę Emanuela Rosta, wg. projektu twórców wizerunku Bielska Karola Korna i Ludwik Schöne`a, synagoga reformowana tzw. tempel, stała się faktem.

Ta charakterystyczna, rzucająca się w oczy budowla w stylu neoromańsko – mauretańskim przez ponad 50 lat była dumą i spełniała funkcje sakralne na rzecz postępowych Żydów w Bielsku. Po rozpoczęciu II wojny światowej i wkroczeniu okupanta, realizując plany zagłady Żydów, niszczenia wszystkiego co związane z kulturą i wiarą żydowską, w dniach 13-15 września 1939r. „rozprawił się” z istniejącymi już synagogami w Bielsku i Białej, paląc je i niszcząc do fundamentów. Z synagogi w Bielsku wojnę przetrwały jedynie fundamenty i część podpiwniczenia.

W latach 60 tych XX wieku ówczesne władze, na fali antysemityzmu, w obawie przed ewentualnym „odrodzeniem” się tematu najładniejszej bielskiej budowli, postanowiły w jej miejscu wybudować modernistyczny gmach bielskiej Galerii BWA, który przetrwał do dziś dzień.

W 1991r. „pamięć o zabytkowej synagodze wróciła” . Powstały Komitet Obywatelski chcąc symbolicznie przypomnieć neoromańsko – mauretańską budowlę, w której mieściła się żydowska świątynia, dokonał na istniejącym budynku BWA wmurowania pamiątkowej tablicy.

Zaproponował: Jurek K

Promocje w naszym sklepie

Miejsca w okolicy

Bielsko-Biała
Copyright © 2007 Polska Niezwykła
Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość serwisu nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajdź nas na