W górnym biegu, kapryśna Wisła przez wieki sprawiała wiele kłopotów. Częste, katastrofalne powodzie i podtopienia przyległych terenów dawały się we znaki sąsiadującym gospodarstwom. Już w czasach zaborów temat „spędzał sen z powiek” administracji graniczących Austriaków i Prusaków . Z powodu kryzysu zapomniano o nim w Polsce przedwojennej. Ujawnił się ponownie podczas II wojny światowej, kiedy okupant niemiecki, eksploatujący przemysł śląski natrafił na znaczne braki wody, tak przemysłowej, jak i do celów konsumpcyjnych.
Wiedza ta oraz planowany rozwój GOP-u zaważyły zapewne na podjęciu „szybkiej” powojennej decyzji o budowie wielkiej inwestycji, nadając jej, mimo innych ważnych potrzeb, znaczenie priorytetowe. Szybko stała się kluczowym zadaniem Planu 6-letniego. Padł, nie pobity do tej pory rekord tempa realizacji budowy zapory czołowej.
Od decyzji o budowie w 1947r. do uroczystego otwarcia minęło 7 lat. Jak to było możliwe? Było - w ówczesnej Polsce „kierowanej” zza biurka I sekretarza, będącego wyrocznią określającą i narzucającą terminy. Ich niewykonanie interpretowano jako sabotaż gospodarczy ze wszystkimi skutkami prawnymi. W 1954r., po znacznych opadach, kapryśna Wisła sprawiła budowniczym niespodziankę. Pod wpływem ulewnego deszczu i pod naporem wody, prawie 30% gotowego wału zapory uległo zniszczeniu.
Winnych szybko znaleziono i zamknięto (wszystkich - od majstra do dyrektora), nie pozostawiając na placu budowy żadnego fachowca mogącego kierować pracą. Paradoksalna konsultacja sądowa znakomitego specjalisty z dziedziny gospodarki wodnej, profesora Wacława Edwarda Balcerskiego, pozwoliła uwolnić zatrzymanych i dalej kontynuować budowę. Wynikało z niej, że zapora była wymiarowana i budowana według radzieckich norm i książek, a co za tym idzie katastrofa nie miała prawa zaistnieć, a skoro zaistniała to zadziałały siły wyższe, na które nikt nie miał wpływu. Uwierzono…
Początkowy etap budowy wycisnął wiele łez „skazanym” na opuszczenie swoich gospodarstw mieszkańcom znajdującej się na prawym brzegu Wisły, XIII wiecznej wsi Zarzecze. Znalazła się pod wodą sztucznego zbiornika zaporowego. Do niedawna przy niskim poziomie wody, wyłaniały się z niej fragmenty zabudowań, w tym Kaplicy Matki Boskiej Gołyskiej, o wieży górującej nad wsią. Znajdował się w niej znany, cudami słynący obraz Matki Boskiej Gołyskiej, po ostatniej mszy w kaplicy (w 1953r.) przeniesiony przez biskupa Bednorza w procesji wiernych do kościoła parafialnego w Chybiu.
Wiąże się z nim powiastka mówiąca, że powróci na swoje miejsce jak Zbiornik Goczałkowicki wyschnie, co do tej pory nie miało miejsca. Ze wspomnień pamiętających Zarzecze i budowę zbiornika, dowiadujemy się także o zalanych, pamiętające czasy II wojny światowej betonowych bunkrach budzących zainteresowanie amatorów nurkowania.
Zakończona w 1955r. budowa Zbiornika Goczałkowice zapewnia zaopatrzenie w wodę dla aglomeracji śląskiej i w części, małopolskiej. Korzysta z niej blisko 4 mln. mieszkańców, co stanowi o jego strategicznym charakterze. Nazywany „śląskim morzem” wytworzył niepowtarzalny ekosystem, stając się wspaniałym miejscem widokowym, dostarczającym pięknych wrażeń i artystycznych doznań.
Dolina Górnej Wisły – Zbiornik Goczałkowicki, należy do sieci ekologicznej Natura 2000 oraz międzynarodowej sieci ostoi ptaków Important Bird Areas jako jedna z dziesięciu najważniejszych w kraju ostoi lęgowych.