Kirkutów jest w Europie niemało. Niektóre zachwycają do dziś pięknymi, zdobionymi nagrobkami, inne pozostają w stanie daleko posuniętej ruiny, po jeszcze innych nie pozostał żaden materialny ślad. Trwają tylko w ludzkiej pamięci, a i ta zaczyna się powoli zacierać.
W Białymstoku - tam, gdzie obecnie rozpościera się zielony, półhektarowy skwer (trójkąt terenu pomiędzy ulicami Żabią, Proletariacką i Bohaterów Getta) był kiedyś cmentarz. Wcale nie tak dawno, bo w czasie II wojny. Jego wyjątkowość polega na tym, że został założony na terenie getta podczas trwania niemieckiej okupacji, na wyłączne tzw. „potrzeby” przebywających tam Żydów. Powstał dopiero w 1941 r., a regularne pochówki odbywały się do likwidacji getta w roku 1943. Pojedyncze pogrzeby zdarzały się w tym miejscu i po wojnie. Ostatni odnotowano w 1948 r.
W innych miastach zdarzały się wprawdzie obszary wydzielone dla ludności żydowskiej obejmujące fragmenty istniejących wcześniej cmentarzy, jednak nigdzie indziej nie utworzono nowej nekropolii dopiero po wytyczeniu granic getta. Gdybyśmy mogli go zobaczyć, zamiast wystawnych nagrobków, ujrzelibyśmy tu jedynie las desek imitujących macewy.
W momencie utworzenia białostockiego getta (lipiec 1941), stłoczono w nim około 60.000 Żydów. Kiedy dwa lata później (sierpień 1943) przystąpiono do jego likwidacji, natrafiono na zbrojny opór. Jego przywódcą był Mordechaj Tannenbaum. Około 150 powstańcom udało się przerwać niemiecko-ukraiński kordon i uciec do Puszczy Knyszyńskiej. Reszta zginęła podczas walk lub została wywieziona z pozostałymi mieszkańcami getta do obozów koncentracyjnych. Na cmentarzu przybyło 900 grobów.
Po wojnie na terenie nekropolii ustawiono wysoki obelisk Bojowników Getta (1945), a w 1948 wybudowano mauzoleum poświęcone powstańcom i żydowskim harcerzom. W 1971 r. – wbrew ustawie, która zezwalała na likwidację cmentarzy dopiero po upływie 40 lat od ostatniego pochówku – usunięto pomniki i przystąpiono do ekshumacji ciał. Wszystkie szczątki złożono w jednej zbiorowej mogile oraz ogrodzono żelaznym płotkiem na kamiennej podmurówce. Dla upamiętnienia umieszczono tam także tablicę o treści: "W tym miejscu złożone są prochy około 3500 Żydów pomordowanych przez hitlerowców w akcjach eksterminacyjnych oraz poległych podczas powstania w getcie białostockim w sierpniu 1943 roku."
W 50 rocznicę powstania w getcie, na swoje miejsce powrócił obelisk. Umieszczona na nim inskrypcja w języku hebrajskim i polskim przypomina, że jest to "Bratnia mogiła powstańców getta białostockiego poległych w bohaterskiej walce z niemieckimi barbarzyńcami za wolność i honor narodu żydowskiego 16-25-VIII-1943."
W roku 2008 radni Białegostoku podjęli decyzję, by plac, na którym stoi powstańczy pomnik nazwać imieniem ich legendarnego przywódcy Mordechaja Tannenbauma (Tamarofa).