Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!

Olsztyn

Dom Polski

Budynek znajduje się na rogu ulic Partyzantów i 1 Maja, jednym z dwóch głównych traktów łączących dworzec główny z centrum. Jego śnieżnobiała elewacja daje prawo do miana jednego z punktowców Olsztyna. Rzeczywiście zewnętrzny wygląd tego budynku jest imponujący, ale prawda jest taka, że z dawnego Domu Polskiego tylko ta właśnie elewacja jest oryginalna.

Budowla ta powstała na początku XXw. z przeznaczeniem na cele mieszkalne. Był to budynek dwukondygnacyjny, narożny i składający się z dwóch długich skrzydeł. Okna parteru zwieńczone łukiem półkolistym, na wyższych kondygnacjach zastosowano prostokątne okna z bogatymi gzymsami lub ozdobami w kształcie girland. Po wybudowaniu został zakupiony przez Ottona Holzkyego, który otworzył tu hotel o nazwie „Reichshof”. Jednak już w 1912 r. kolejny właściciel, Gustav Preuss , dalej prowadził hotel, ale o nazwie „Centralhotel”. W grudniu 1919 r. został sprzedany polskim organizacjom głównie na cele organizacyjne związane z plebiscytem i stał się siedzibą Warmińskiej Rady Ludowej. Po przegranym plebiscycie aż do 1939 r., czyli wybuchu wojny, pozostawał w rękach Banku Ludowego i dalej pełnił skupiał w sobie polskich organizacji. W swoich wnętrzach mieścił polskie przedszkole i szkołę, Związek Polaków w Niemczech, Hufiec Harcerski Rejonu Wschodniopruskiego, a nawet polski teatr kukiełkowy „Bajka”. Poza tym budynek dalej spełniał swoją pierwotną funkcję, tzn. znajdowały się w nim hotele „International” i „Concordia”.

Już w tamtych czasach, mimo różnych funkcji, przylgnęła do tego budynku nazwa Dom Polski i już zawsze tak był utożsamiany. Po II wojnie, od 1968 r. właścicielem budynku stał się, utworzony w 1963 r., Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego.

Na początku lat 70-tych, budynek całkowicie rozebrano. Istnieją dwie wersje tej decyzji: jedna mówi o zagrożeniu zawaleniem, druga ta bardziej prawdopodobna, mówi o planach wybudowaniu na miejscu Domu Polskiego nowoczesnego gmachu, a zła kondycja budowli była tylko pretekstem. Faktem jest, że pod naciskiem i silnej fali protestów środowisk naukowych oraz działaczy plebiscytowych, ówczesne władze partyjne zmuszone były podjąć decyzję o rekonstrukcji tego historycznego budynku. Proces odbudowy odbywał się w latach 1980-82 i uroczyście otwarto go przy okazji obchodów 60-lecia wydarzeń plebiscytowych. Jednak jak wspomniałem wcześniej w stosunku do oryginału zachowana została tylko kształt budynku i elewacja zewnętrzna. Wnętrze przysposobiono już do wymogów współczesnych potrzeb.

Obecnie w Domu Polskim prócz Ośrodka Badań Naukowych, znajduje się również Delegatura Instytutu Pamięci Narodowe, oraz różne inne instytucje publiczne. Do współczesnego wyglądu dodano rzeźbę orła ustawioną centralnie w narożniku, oraz tablicę upamiętniające przeszłe wydarzenia. Mimo, że jest to właściwie replika, warto stanąć na dłuższą chwilę przed tym gmachem, aby nie tylko podziwiać jego walory architektoniczne, ale też by poświęcić tę chwilę tym którzy tworzyli międzywojenną historię tego miejsca.

Zaproponował: maniek66

Promocje w naszym sklepie

Wskazówki

maniek66 niedziela, 02 marca 2014, 17:16
O ważności tego budynku w walce o utrzymanie polskości warto przypomnieć przy okazji upamiętniania od kilku lat 80 – lecia utworzenia polskich szkół na Warmii Południowej. Taka właśnie rocznica jeśli chodzi o Olsztyn i ten właśnie budynek przypada w 2014 r. Szkoła w Olsztynie była ostatnią taką placówką na tym terenie, otwarto ją 10 kwietnia 1934 r. Pierwszym kierownikiem szkoły został Wojciech Gromadecki który wykazał swoje doświadczenie w innej szkole polskiej. W dniu otwarcia do szkoły uczęszczało 52 uczniów, taka liczba upoważniała do starania się o zatrudnienie drugiego nauczyciela co też kilku miesiącach się stało. W ciągu następnych lat, w skutek wrogich działań władz niemieckich gdzie dopuszczano się represji, szykan a nawet przekupstwa wobec uczniów i ich rodziców, liczba uczniów stopniowo malała. Do wojska powoływano nauczycieli co również znacznie utrudniało funkcjonowanie szkoły, ostatecznie zamknięto ją 31 sierpnia 1939 r. Ostatnim kierownikiem Polskiej Katolickiej Szkoły Powszechnej w Olsztynie był Ryszard Knosała, po wybuchu wojny aresztowany i więziony w Hohenbruch, Działdowie i Dachau. W ostatnim obozie został zarażony pałeczką duru brzusznego i zmarł 6 lutego 1945 r. Rok później jego prochy zostały sprowadzone do Olsztyna i pochowane na cmentarzu komunalnym.

Miejsca w okolicy

Olsztyn
Copyright © 2007 Polska Niezwykła
Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość serwisu nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajdź nas na