W 1912 r. powstały struktury częstochowskiego harcerstwa. Pierwszą jednostką była Drużyna Skautów im. mjr. W. Łukasińskiego, która przygotowywała druhów do walki o niepodległość. Tradycje te znalazły odbicie w 1939 r., gdy Polska znalazła się pod niemiecką okupacją. Harcerze w przededniu wojny powołali Harcerskie Pogotowie Wojenne wspomagające działania częstochowskich jednostek wojskowych, a już 17 października 1939 r. przeorganizowali swoje struktury w jednostkę Szarych Szeregów nazwaną rojem (hufcem) "Obraz", której pierwszym dowódcą został Eugeniusz Stasiecki ps. Piotr Pomian. Harcerze roju zasilili z czasem szeregi Armii Krajowej, a harcerki oddziały służb pomocniczych. Wiele osób z szeregów harcerskich nie przeżyło wojny. Ich następcy w 2005 r. zasadzili w otoczeniu częstochowskiej archikatedry św. Rodziny drzewo - symbol pamięci o poległych.