Stanisław Staszic (1755-1826) - jeden z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia, jednocześnie ksiądz, uczony, filozof, geograf i geolog, mąż stanu, filantrop, urodził się 6 listopada 1755 r. w Pile. Był synem Wawrzyńca i Katarzyny Stasziców. W domu rodzinnym w Pile znajduje się, utworzone w 1951 roku, muzeum poświęcone jego pamięci. W mieście, w którym się urodził są plac oraz park nazwany jego imieniem. Staszic jest patronem szkół pilskich, szpitala, spółdzielni mieszkaniowej.

W Pile znajduje się również pomnik Stanisława Staszica. Nad Gwdą, na skwerze pomiędzy alejami Niepodległości oraz Jana Pawła II, w pobliżu mostu Bolesława Chrobrego, na wysokim cokole stoi brązowa sylwetka najznakomitszego pilanina. Pomnik zaprojektował poznański artysta rzeźbiarz Edward Haupt (1893-1970). Pomnik odsłonięto w 1960 roku.