O miano stolicy Pałuk, znanego regionu historyczno-etnograficznego w północno-wschodniej Wielkopolsce, rywalizują dwa miasta powiatowe: Wągrowiec i Żnin. Trudno rozstrzygnąć, które z nich spełnia ważniejszą rolę, ale z pewnością oba warto odwiedzić. Najstarsza wzmianka historyczna o Żninie pochodzi z 1118 r. Istniał tu gród kasztelański, w którym zapewne w pierwszej połowie XII w. ulokowano ośrodek dóbr arcybiskupów gnieźnieńskich. Prawa miejskie nadano mu po 1262 r. i ponownie w 1350 r. W drugiej połowie XIV w. został otoczony murami. Pamiątkami z przeszłości są przede wszystkim gotycki kościół farny z początku XV w. i stojąca pośrodku pl. Wolności nieco późniejsza wieża ratusza, która od 1959 r. mieści część zbiorów Muzeum Ziemi Pałuckiej. Przy farze znajduje się stylowy dworek zwany Sufraganią - klasycystyczny budynek z końca XVIII w. W 1999 r. otwarto w nim Muzeum Sztuki Sakralnej.

Żnin położony jest na przesmyku między dwoma sporymi akwenami połączonymi rzeką Gąsawką. Wietrzne Jezioro Duże Żnińskie, położone na północy, ma trudno dostępne brzegi; do celów rekreacyjnych wykorzystywane jest głównie przez lubiących silny wiatr windsurfingowców. Do uprawiania sportów wodnych i wypoczynku znacznie dogodniejsze warunki ma Jezioro Małe Żnińskie. Nad jego brzegiem urządzono park, nieco dalej znajduje się dom wycieczkowy i kemping oraz przystanie żeglarskie. Od wielu lat w lipcu rozgrywane są tu "głośne" zawody motorowodne. Miasto gościło wielokrotnie uczestników mistrzostw Polski, Europy i świata. Niedawno w budynku żnińskiego magistratu otwarto jedyne w Europie Muzeum Sportów Motorowodnych. Eksponaty to m.in. silniki, śruby napędowe, stroje zawodników i trofea. W centrum Żnina znajduje się również jedyna na świecie Aleja Sław Sportu Motorowodnego.