Pojęcie to jednoznacznie kojarzy się nam z wschodnimi kresami Rzeczypospolitej. Ale przecież niespokojne było też północne pogranicze. Krajna, której Nakło jest głównym ośrodkiem, przez cały czas istnienia państwowości polskiej stanowiła ziemię pograniczną i jako taką często doświadczał ją los. Gdy krzepło państwo Mieszka I, Nakło było silnym granicznym grodem pomorskim broniącym skutecznie dostępu od strony Wielkopolski. Zdobyte na krótko przez Bolesława Chrobrego, przez następne sto lat skutecznie opierało się polskiej ekspansji na północ. Dopiero w 1119 r. Bolesław Krzywousty włączył Nakło i Krajnę do Polski jako teren osłaniający od północy Wielkopolskę. Utrzymał tę zdobycz Władysław Łokietek, ale podczas jego panowania Krajna pustoszona była przez Krzyżaków, a Nakło dwukrotnie zostało przez nich zniszczone. W obawie przed stałym krzyżackim zagrożeniem Kazimierz Wielki wzniósł w Nakle murowany zamek. W XVII i XVIII w. Nakło dwukrotnie zdobyli Szwedzi. Krajna stała się też jednym z pierwszych terenów zajętych przez Prusy w 1772 r. Krótki epizod Księstwa Warszawskiego umieścił Nakło na dziewięć lat po polskiej stronie tuż przy granicy. W odrodzonej II Rzeczypospolitej Krajna w większej części przypadła Polsce, znów lokując się na ścisłym pograniczu. Dopiero w 1945 r. Krajna i Nakło znalazły się niespodziewanie niemal w sercu Polski.