Jadąc drogą wojewódzką nr 102 z Trzebiatowa do Kołobrzegu, warto na ósmym kilometrze zboczyć nieznacznie z trasy i odwiedzić Gosław, niewielką wioskę, jakich wiele na Pomorzu. W centrum wsi stoi XIII-wieczny kamienny kościół. Aby stanąć oko w oko z pasjonującą wielu badaczy tajemnicą, należy koniecznie zdobyć klucz i wejść do kościółkaprzez dobudowaną w XIX stuleciu kruchtę. Osłania ona południowy, oryginalny, kamienny portal świątyni. Jego archiwolta ozdobiona została przez dawnych budowniczych dwoma symetrycznie umiejscowionymi kamiennymi szachownicami. Jest to najpiękniejszy przykład zastosowania tego tajemniczego znaku w średniowiecznych kościołach Pomorza. Badacze-amatorzy naliczyli już kilkadziesiąt szachownic na starych kościelnych murach, a prawdopodobnie wiele jeszcze czeka na swoich odkrywców!

Na motywy szachownic składa się najczęściej od kilkunastu do kilkudziesięciu pól w formie kwadratów, prostokątów, rzadziej rombów czy trójkątów. Szachownice umieszczano zwykle w miejscu eksponowanym, tak jak tutaj w Gosławiu, lub w pobliżu głównego wejścia do świątyni. Zdarzają się jednak odstępstwa od tej zasady i żeby dostrzec ten znak, należy obejść kościółek dookoła, szukając na ścianach i narożnikach na wysokości oczu, czasami niżej. Niekiedy trzeba nieźle zadrzeć głowę do góry, aby dokonać kolejnego osobistego odkrycia. Tu w Gosławiu również warto obejść kościół dookoła, omiatając wzrokiem lica ścian. Uwaga na narożniki, zwłaszcza północno-wschodni!!!

Motyw szachownicy uzyskiwano nacinając odpowiednie pola, dzięki czemu otrzymywano kolorystyczny relief, prawdopodobnie nawet specjalnie dodatkowo barwiony. Wobec braku źródeł pisanych wyjaśnienie znaczenia tego motywu jest mocno problematyczne. Z całą pewnością (sprawdzone!) nie są to tajemne wskazówki dla poszukiwaczy skarbów. Niektórzy badacze uważali na przykład, że umieszczenie szachownicy w pobliżu portalu było związane z odbywającymi się tam posiedzeniami sądów sołtysich, inni z kolei sądzili, że motyw ten stanowił znak własnościowy feudała, który posiadał patronat nad danym kościołem. Inni znowu, że był to znak warsztatów kamieniarskich, a są i tacy, którzy widzą w nim... radiestezyjny "odpromiennik kształtowy", eliminujący niekorzystne promieniowanie ziemskie.

Te tajemnicze znaki odnaleźć można jeszcze na murach pomorskich kościołów, m.in. w Sadlnie, Strachocinie, Derczewie, Lubanowie, Żarczynie, Dolsku, Lubiechowie Górnym, Godkowie i Moryniu.