Dostepna również w Get it on Google Play
Ponad 20 000 miejsc wartych odwiedzenia! Masz ochotę na wycieczkę w głąb Ziemi? Szukasz pomysłu na wyjazd z dzieckiem? A może planujesz wakacje na dwóch kółkach. U nas na pewno znajdziesz miejsce, którego szukasz!
Strona główna ciekawe miejsca zabytki: kościoły, klasztory, sanktuaria Katedra gnieźnieńska - matka polskich kościołów

Gniezno

Katedra gnieźnieńska - matka polskich kościołów

Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Relikty trzech pierwszych kościołów, poprzedników obecnej katedry, wzniesionych na Wzgórzu Lecha przez Mieszka I i Bolesława Chrobrego, można zobaczyć zwiedzając podziemną trasę turystyczną (wstęp tylko z przewodnikiem).

Najwspanialszym elementem zachowanym z wystroju katedry romańskiej, a jednocześnie jednym z najcenniejszych polskich zabytków o znaczeniu ogólnoeuropejskim, są tzw. Drzwi Gnieźnieńskie, zamontowane obecnie w gotyckim portalu z przedstawieniem Sądu Ostatecznego, znajdującym się we wschodnim przęśle nawy południowej. Drzwi, odlane z brązu pod koniec XII w., mają ok. 3,25 m wysokości. Każde z ich skrzydeł zawiera dziewięć scen z legendy o św. Wojciechu, całość natomiast otoczona jest szerokim pasem dekoracyjnym wypełnionym wicią roślinną, w którą wplecione są postacie ludzkie, zwierzęta i stwory baśniowe.

Budowę zachowanej do dzisiaj świątyni gotyckiej rozpoczął arcybiskup Jarosław Skotnicki w 1342 r. Osobliwością tego kościoła w części nawowej (młodszej od prezbiterium) jest niezwykła jak na polskie warunki obfitość rzeźby figuralnej, która wypełnia portale, gzymsy, kapitele filarów między-nawowych, głowice służek, a nawet żebra sklepienne. Od czasów słynnego zjazdu gnieźnieńskiego w roku 1000, kiedy do grobu św. Wojciecha przybył młody cesarz niemiecki Otton III, podejmowany z niezwykłym przepychem przez księcia Bolesława, centralnym punktem katedry była tzw. konfesja, czyli konstrukcja wzniesiona nad grobem z relikwiami męczennika. W czasach Chrobrego miała ona formę ołtarza obłożonego rzeźbionymi złotymi płytami (dar Ottona III), które, niestety, zostały wraz z relikwiami wywiezione z Gniezna w 1038 r. przez księcia czeskiego Brzetysława. Pod koniec XV w. konfesja przybrała formę grobowca, na którym spoczywała zachowana do dzisiaj marmurowa płyta z realistycznie wyrzeźbioną postacią zmarłego biskupa, choć nie jest to oczywiście prawdziwy portret Wojciecha, lecz jedynie efekt wyobraźni gdańskiego rzeźbiarza Hansa Brandta. W 1680 r. gotycką konfesję zastąpiła barokowa, wzorowana na konfesji św. Piotra w bazylice watykańskiej, z tym że gnieźnieńską wykonano nie z brązu, lecz ze złoconego drewna. Pod koniec ubiegłego wieku, ze względu na wymogi posoborowej liturgii, została ona przeniesiona na koniec prezbiterium. Pod wspaniałym baldachimem znajduje się drogocenny relikwiarz w kształcie trumny wspartej na sześciu orłach, na której spoczywa pełnoplastyczna figura biskupa Wojciecha w szatach pontyfikalnych (także dzieło gdańskiego rzeźbiarza). Do złotego ołtarza romańskiego nawiązuje współczesny ołtarz główny katedry, wykonany z brązowych pozłacanych płyt ze scenami z życia Jezusa i Maryi.

Jak na katedrę prymasowską przystało, w zabytkowej świątyni są liczne ołtarze i nagrobki biskupów, kanoników oraz osób świeckich, wśród których warto wymienić, wyrzeźbioną przez Wita Stwosza, gotycką płytę grobową prymasa Zbigniewa Oleśnickiego (zm. 1493), renesansowe grobowce z figurami leżących na boku zmarłych, wykonane przez Włochów pracujących w warsztatach krakowskich, oraz barokową kaplicę arcybiskupa Teodora Potockiego, zaprojektowaną przez działającego w Wielkopolsce Rzymianina Pompeo Ferrariego. Co ciekawe, wiele innych nagrobków, ołtarzy i portali zostało wykonanych w warsztatach mistrzów gdańskich i widać w nich wpływy sztuki holenderskiej.

W sąsiadującym z katedrą muzeum archidiecezjalnym można zobaczyć przedmioty ocalałe z przebogatego niegdyś skarbca, w tym dwa romańskie kielichy (te akurat pochodzą z Trzemeszna), iluminowane średniowieczne księgi liturgiczne, ogromną kolekcję portretów trumiennych i inne zabytki sztuki sakralnej.

Promocje w naszym sklepie

Wskazówki

Sanka sobota, 02 lipca 2011, 12:38
Godziny zwiedzania Katedry Gnieźnieńskiej:
od maja do września w godz.:
09.00-11.45 oraz 13.00-17.00
od kwietnia do października w godz.:
09.00-11.45 oraz 13.00-16.00
Od godz. 12.00 do 13.00 w Katedrze odbywa się Msza Święta.
Gość: Przemo niedziela, 14 sierpnia 2011, 20:31
W sobotę można drzwi i podziemia zobczyć nawet podczas mszy.... Świetna sprawa!
gorofil niedziela, 11 sierpnia 2013, 12:19
Niestety w dzień powszedni n.p. 24 06 2013 drzwi mogłem obejrzeć z żoną tylko z przewodnikiem (20 zł.), który nie pozwolił fotografować (dodatkowe 20 zł.) ani filmować (50 zł.). Tylko obejrzeliśmy, bo pozostałe opłaty są skandaliczne, pomijając to, że pobierane wbrew przepisom prawa.
toron27 niedziela, 26 stycznia 2014, 10:52
To ciekawe, bo ja byłem z wycieczką i przewodnik czekał aż obfotografujemy. Jeszcze na koniec powiedział, że teraz czas dla fotografów.
toron27 niedziela, 26 stycznia 2014, 10:55
Do katedry najpierw wchodziliśmy od,,przodu" tzn od strony placu i nie widziałem zakazu fotografowania. Dopiero od strony kasy zobaczyłem na ścianie tabliczkę z zakazem fotografowania, ale co już wcześniej zrobiłem to moje :)
gorofil czwartek, 30 stycznia 2014, 10:26
Szczęściarz :) :) :)

Miejsca w okolicy

Gniezno
Copyright © 2007 Polska Niezwykła
Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część ani całość serwisu nie może być reprodukowana ani przetwarzana w sposób elektroniczny, mechaniczny, fotograficzny i inny. Nie może być użyta do innej publikacji oraz przechowywana w jakiejkolwiek bazie danych bez pisemnej zgody Administratora serwisu.
Znajdź nas na