Bazylika Narodzenia Najświętszej Marii Panny z 1350 r. ufundowana została przez Kazimierza Wielkiego, prawdopodobnie jako pokuta za zabójstwo kanonika Marcina Baryczki (tzw. kościół ekspiacyjny). Kościół jest jedną z pierwszych w Polsce świątyń dwunawowych. Jego wnętrze zdobią gotyckie sklepienia krzyżowo-żebrowe wsparte na trzech filarach pośrodku bazyliki.

Kościół został zniszczony w czasie I wojny światowej przez Austriaków. Odbudowano go w latach 1919-1926 według projektu Adolfa Szyszko-Bohusza. W podziemiach odkryto fundamenty dwóch wcześniejszych romańskich kościołów oraz kryptę ze słynną posadzką gipsową, tzw. posadzką wiślicką. W prezbiterium widoczne są fragmenty bizantyjsko-ruskiej polichromii z lat 1397-1400. W głównym ołtarzu umieszczono figurę Matki Boskiej (tzw. Madonna Łokietkowa) z około 1300 r.

Przy zachodniej fasadzie bazyliki (na lewo od wejścia do kościoła) stoi dzwonnica. Budowlę wzniesiono w latach 1460-1470 z fundacji Jana Długosza. W 1858 r. dzwonnica uległa groźnemu pożarowi. Odrestaurowano ją w 1872 r., dodając neogotycki hełm. Ponownie dzwonnica została uszkodzona w czasie austriackich bombardowań w 1915 r. W 1919 r. naprawiono ją, likwidując jednak XIX-wieczny hełm. Budowla na planie kwadratu ma cztery kondygnacje. Na częściowo zrekonstruowanym fryzie widnieją herby Korony i Litwy, a także szlacheckie: Dębno, Wieniawa, Grzymała, Ogończyk, Pilawa, Nałęcz, Rawicz oraz Poraj.